6. Uważajcie na wirusy. Nie otwierajcie, nie odpowiadajcie i nie przesyłajcie dalej e-maili, czy też wiadomości z komunikatora, jeśli nie znacie osoby wysyłającej i nie sprawdziliście zawartości programem antywirusowym. Może ona zawierać niebezpieczne oprogramowanie (takie jak spyware, czy wirusy), lub być obraźliwa.

7. Zachowajcie bezpieczeństwo. Używajcie oprogramowania zabezpieczającego (np. skanerów antywirusowych). Upewnijcie się, że system operacyjny jest zaktualizowany i zabezpieczony na wypadek, gdyby e-mail nieumyślnie zainfekował wasz komputer.

8. Zachowajcie prywatność. Nigdy nie udostępniajcie haseł lub podpowiedzi do nich.

9. Bądźcie kreatywni. Upewnijcie się, że wasza tożsamość internetowa nie ujawnia żadnych osobistych informacji. Bądźcie kreatywni i wyjątkowi!

10. Uważajcie. Jeśli coś brzmi zbyt dobrze, żeby było prawdą, prawdopodobnie nią nie jest! Sprawdzajcie fakty, jeśli czegoś nie jesteście pewni.

I pamiętajcie, że wszystko zależy od was. Sami decydujecie, w jakie działalności się zaangażować i jakie informacje udostępnić.

Najważniejsze zasady bezpieczeństwa w Internecie

1. Bądźcie dyskretni. Informacje, które publikujecie, stają się publiczne i widoczne dla wszystkich. Nie wstawiajcie informacji lub obrazków, których nie chcecie udostępniać całemu światu. Uważajcie – mogą zostać przekazane dalej!

2. Bądźcie anonimowi. Nie dzielcie się prywatnymi lub bardzo osobistymi informacjami. Nigdy nie zamieszczajcie lub wysyłajcie czegokolwiek, co może posłużyć do zlokalizowania was lub innej osoby (na przykład imienia i nazwiska, adresu e-mail, czy też adresu domowego lub numeru telefonu).

3. Zachowajcie dystans. Nie organizujcie spotkań z przypadkowymi osobami poznanymi w sieci. Jeśli już musicie, spotykajcie się wyłącznie w bezpiecznych i publicznych miejscach, powiadomcie kogoś o swoich planach i przyprowadźcie ze sobą znajomego. Jeśli nie jesteście pełnoletni, poproście rodziców lub opiekunów o pozwolenie i weźcie ich ze sobą.

4. Bądźcie szczerzy. Możliwe, że kusi was udawanie kogoś, kim nie jesteście. Pamiętajcie, że inni ludzie również mogą myśleć w ten sam sposób. Potrafią podawać się za kogoś, kim w rzeczywistości nie są.

5. Bądźcie uprzejmi. Nie wdawajcie się w zbędne dyskusje z natrętnymi osobami. Jeśli ktoś was obraża, po prostu odejdźcie od komputera. Powiadomcie dorosłego lub administratora o danej osobie i jej zachowaniu. To ma być przede wszystkim zabawa, czyż nie?

Gdzie szukać pomocy

dzieckowsieci.pl
sieciaki.pl
edupomoc.pl
dzieciwsieci.pl
przedszkolaki-dzieckowsieci.pl
naszedzieciwsieci.pl

Ustalenia badawcze

• Co drugi młody człowiek (52%) miał do czynienia z przemocą werbalną.
• W Internecie lub poprzez telefon komórkowy. 47% dzieci doświadczyło wulgarnego wyzywania; 21%, poniżania, ośmieszania i upokarzania; 16% straszenia i szantażowania.
• 29% zgłasza, że ktoś w Sieci podawał się za nie wbrew ich woli.
• Ponad połowa (57%) osób w wieku 12 – 17 lat była przynajmniej raz obiektem zdjęć lub filmów wykonanych wbrew ich woli.
• 14% dzieci zgłasza przypadki rozpowszechniania za pośrednictwem Internetu lub GSM kompromitujących je materiałów.
• Akty cyberprzemocy często powodują u ofiar irytację, lęk i zawstydzenie.

Udostępnianie plików

W przeciwieństwie do pobierania plików na dozwolony użytek osobisty, udostępnianie plików jest już karalne. Udostępnianie plików, a nawet ich fragmentów, jest zagrożone odpowiedzialnością zarówno cywilna jak i karną. Warto w tym miejscu przywołać przepis art. 79 prawa autorskiego, który stanowi, że od osoby, która narusza prawo autorskie można się domagać dwukrotności stosownego wynagrodzenia, a gdy naruszenie jest przez sprawcę zawinione – można się domagać nawet jego trzykrotności.
Odpowiedzialność karna za udostępnianie plików jest przewidziana przez art. 116 wskazanej ustawy. Stanowi on, że kto bez uprawnienia lub wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu lub nadania podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Pobieranie plików

Pobieranie plików z Internetu w świetle ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest uznawane za dozwolony użytek osobisty. Zgodnie ze wskazaną ustawą bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego.
W środowisku prawniczym istnieje spór dotyczący ściągania pirackich plików. Część środowiska uznaje to już za naruszenie i przekroczenie dozwolonego użytku, a pozostali nie zgadzają się z tym twierdzeniem. Do tej pory nie zapadł jednak żaden wyrok, który skazywałby za ściągnięcie z sieci pirackiego pliku.


                                            WAŻNE!!

W odróżnieniu od innych plików ściąganie gier i programów będzie karane nawet jeżeli pobrało się ją na użytek osobisty. Pliki te są wyłączone spod dozwolonego użytku osobistego.

Dozwolony użytek osobisty

Pliki multimedialne (piosenki, filmy, seriale) za pośrednictwem Internetu stały się powszechnie dostępne. Samo ściąganie (czyli pobieranie) utworu, już rozpowszechnionego w sieci, nie stanowi naruszenia prawa. Mieści się ono w zakresie pojęcia dozwolonego użytku osobistego. Oznacza nieodpłatne korzystanie z już dostępnego w sieci utworu. Nie wymaga to wyrażenia zgody ze strony twórcy. Nieistotnym pozostaje fakt, czy plik jest ściągany na dysk komputera, czy tylko używany w przeglądarce internetowej. Takie korzystanie może polegać m.in. na pożyczaniu książki lub filmu albo sporządzeniu pojedynczych kopii utworu. Dozwolony użytek osobisty nie może naruszać normalnego korzystania z utworu ani godzić w interesy twórcy. Udostępnianie takich plików jest już przestępstwem.

Prawa autorskie

Prawa autorskie dzielimy na osobiste i majątkowe. Pierwsze z nich polegają na powiązaniu nazwiska twórcy z jego dziełem. Nie wygasają, są niezbywalne, nieprzenoszalne i nie można się ich zrzec. Obejmują prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu lub anonimowości autora. Autorskie prawa majątkowe natomiast mają na celu zabezpieczenie interesów twórcy. Osobą uprawnioną do korzystania i rozporządzania prawami autorskimi jest w pierwszej kolejności twórca. To on na mocy licencji lub innej umowy może upoważnić także inne osoby. Zakres praw majątkowych ogranicza zasada dozwolonego użytku (prywatnego i publicznego). Prawa te, w przeciwieństwie do praw osobistych, wygasają. Następuje to wraz z upływem 70 lat od śmierci twórcy/ współtwórców bądź pierwszego rozpowszechnienia.

Sexting

To niebezpieczne zjawisko przesyłania treści o charakterze erotycznym, głównie swoich nagich lub półnagich zdjęć, za pomocą Internetu i telefonu komórkowego. Jest popularny głównie wśród nastolatków, przede wszystkim z powodu chęci rozrywki, początku fascynacji seksem, zainteresowania płcią przeciwną, braku doświadczenia, ciekawości czy nieśmiałości. Konsekwencje tego zjawiska mogą być bardzo poważne. Niejednokrotnie wysłane znajomemu czy przyjacielowi zdjęcie było przez niego wykorzystywane i trafiało do publicznego obiegu w celu żartu, ośmieszenia czy zemsty po tym jak osoba, która udostępniła zdjęcie zerwała ze swoją dziewczyną czy chłopakiem. Powszechne są również przypadki szantażu, w których odbiorca tego typu zdjęć grozi ich ujawnieniem i opublikowaniem w Internecie, próbując skłonić w ten sposób ofiarę do określonego zachowania.

Ochrona prywatności

Internet daje użytkownikom poczucie anonimowości. Jednocześnie – dzięki chociażby wyszukiwarkom – pozwala na łatwe znalezienie i powiązanie wielu informacji dotyczących konkretnej osoby. Warto zatem zwrócić uwagę dzieci na ochronę ich prywatności podczas korzystania z Internetu. Dotyczy to nie tylko podawania swoich danych personalnych, adresu, nazwy szkoły, ale również zdjęć, form spędzania wolnego czasu czy też aktywności w serwisach społecznościowych i informacji udostępnianych w ramach indywidualnego profilu. W imię bezpieczeństwa dziecka warto zadbać, żeby publikowane przez nie zdjęcia były dostępne wyłącznie osobom, dla których są przeznaczone (kwestia ustawień bezpieczeństwa profilu). Należy także uświadomić dziecku, że bicie rekordów w zdobywaniu znajomych na internetowym profilu nie świadczy o tym, jakim jest człowiekiem. Kolejnym elementem, na który warto zwrócić uwagę są usługi geolokalizacyjne – np. informacja, że dziecko zalogowało się w kinie, wraz z informacją, że to wspólne wyjście z rodzicami, to potencjalne ułatwienie dla złodzieja. A jest to tylko jeden z przykładów, kiedy nierozsądne zachowania w świecie wirtualnym bezpośrednio mogą przełożyć się na zagrożenie w świecie realnym.

Cyberprzemoc

Cyberprzemoc to inaczej przemoc z użyciem mediów elektronicznych – przede wszystkim Internetu i telefonów komórkowych.  Problem ten dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży. W Polsce doświadcza go ponad połowa młodych internautów!!! Do działań określanych jako cyberprzemoc zalicza się m.in: 

- wyzywanie, straszenie poniżanie kogoś w Internecie lub przy użyciu telefonu,

- robienie komuś zdjęć lub rejestrowanie filmów bez jego zgody,

- publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które kogoś obrażają lub ośmieszają,

- podszywanie się pod kogoś w Sieci.

Pomimo, że akty cyberprzemocy mogą wyglądać niewinnie, to potrafią wyrządzać bardzo dużą krzywdę.

Niebezpieczne kontakty

Pamiętaj, że nie wszyscy w Internecie mają wobec Ciebie dobre zamiary,nawet jeśli tak mówią. W Internecie oszukiwać jest łatwiej niż w prawdziwym życiu. Nie wierz, we wszystko, co usłyszysz od osób, które znasz tylko w Internecie. Nie wolno się też z takimi osobami spotykać - ktoś może mówić, że ma tyle lat co Ty, a tak naprawdę jest dorosłą osobą!

Spam

Spam, może też zawierać szkodliwe treści i wirusy. To wiadomości e-mail, które trafiają na Twoją skrzynkę, choć nie czekałeś na nie i nie są Ci potrzebne. Spam może przeszkadzać w znalezieniu w nim listu na który czekasz, może też zawierać szkodliwe treści i wirusy. Dlatego warto korzystać w anty-spamu w poczcie, a swój adres e-mail chronić i nie podawać nikomu bez potrzeby, zwłaszcza w Internecie, gdzie każdy może go znaleźć.

Włamania

Zdarzyć się może, że ktoś zobaczy, jakie hasło wpisujesz logując się na pocztę, do komunikatora czy na czacie. Może się też zdarzyć, że hasło jest bardzo proste i może je zgadnąć każdy, kto będzie miał trochę szczęścia lub dobrze Cię zna. Znając Twoje hasło, osoba taka może zrobić co tylko chce, a dla innych użytkowników Internetu wyglądać to będzie na Twoje działania. Aby uniknąć kłopotów i nieprzyjemności wymyślaj dobre hasła, to jest długie i skomplikowane. Nie używaj jako haseł imienia swojego, przyjaciela czy zwierzaka, daty urodzenia itp. - te hasła są popularne i łatwo je odgadnąć. 

Szkodliwe kontakty

Zdarzyć się może, że ktoś obrazi Cię na czacie, wyśle nieprzyjemnego e-maila lub wiadomość na komunikatorze, a może po prostu pisze do Ciebie, chodź Ty tego nie chcesz. Może to być ktoś, kto Cię zna, ale może być to też osoba nieznajoma, która uważa, że takie zachowanie to dobry żart. Zwykle ktoś takie myśli też, że w Internecie można robić, co się chce i nikt nie dowie się, kim jest. To nieprawda. W internecie każdy zostawia ślady, po których policja może go znaleźć. Jeśli zdarzy Ci się, że internetowy kontakt sprawia Ci przykrość, powiedź o tym rodzicom lub zaufanej osobie dorosłej. Możesz również skontaktować się z helpline.pl.

Zakupy

Ostatnio na aukcjach internetowych pojawia się coraz więcej oszustw. Oszuści wystawiają towary, których w ogóle nie mają. Po zakupie kupujący wysyła pieniądze a towaru nie otrzymuje.Aby uniknąć oszustw należy przede wszystkim sprawdzić komentarze danego użytkownika, a w szczególności czas ich wystawienia.

Szkodliwe treści

Nie raz surfując w sieci możesz natknąć się na strony, które nie są przeznaczone dla dzieci lub też strony zawierające w sobie treści ośmieszające ludzi o innym kolorze skóry czy wyznaniu. Takie strony są niezgodne z prawem. Treści, które znajdują się na tych stronach mogą namawiać Cię do złych lub niezdrowych rzeczy. Nie można być obojętnym wobec takich stron w internecie.

Wirusy

Wirusy i inne złośliwe programy mogą zniszczyć pliki na Twoim komputerze, albo sprawić, że korzystanie z niego będzie trudne lub nawet niemożliwe- przestanie działać tak, jak powinien. Nie ma całkowicie skutecznej ochrony przed wirusami i złośliwymi programami. Chronić należy się poprzez stosowanie antywirusa ( pamiętaj o regularnym uaktywnieniu jego bazy, pozwoli mu to rozpoznawać nowe zagrożenia i zapory sieciowe). Bardzo ważne jest również korzystanie tylko z tych programów, płyt, dyskietek i pendrive'ów, na których wiemy co się znajduje. Tę samą zasadę warto stosować również do nieznanych stron internetowych.

Uzależnienie

Internet dostarcza nam wiele rozrywki, jednak pamiętajmy, że nie wolno nam długo siedzieć przed komputerem. Możemy prze to uzależnić się.

• Nie wolno Ci podawać w internecie swoich danych. Twoje prywatne dane nie powinny wpaść w niepowołane ręce! Adres e-mail, numer telefonu, adres, zdjęcie czy różnego rodzaju hasła  do poczty, komunikatora, czatu) to informacje, które należy chronić w trosce o własne bezpieczeństwo. Przecież nie chcesz dostać spamu lub żeby każdy wiedział, gdzie mieszkasz i mógł do Ciebie przyjść czy zmienił tak Twoje zdjęcie w komputerze, że będzie Ci przykro lub będą się z Ciebie śmiać. To samo dotyczy danych Twoich kolegów czy koleżanek- odmawiaj, jeśli Cię ktoś o to poprosi- nie chcesz, by im stało się coś złego.   
  

Bezpieczny internet

• Internet to według Wielkiej Internetowej Encyklopedii Multimedialnej globalna sieć komputerowa łącząca ze sobą miliony komputerów na całym świecie, umożliwiając ich użytkownikom wzajemne przesyłanie informacji za pomocą sieci telefonicznej, łączy światłowodów albo satelitarnych.Ze słowem internet wiąże się wiele skojarzeń. Często słyszymy jaki ten internet jest wspaniały, że jest w nim wszystko. Internet oprócz wiele pozytywnych, praktycznych i użytecznych aspektów, niesie ze sobą wiele zagrożeń.